Bir zamanlar çeşmelerimiz vardı

İlçemiz mahallelerinde bulunan ve yöre halkı tarafından hayrat olarak yaptırılan çeşmelerimiz bu gün kullanılmamaktadır. Nedeni, halkımızın su ihtiyacı şehir şebeke suyunca karşılanması veya çeşmelerin kaynağının çeşitli nedenlerle tahrip olup sularını çeşmeye kadar ulaştıramaması olsa gerek.

Konuya geçmeden önce su’yun önemini ve kutsallığını vurgulamamız lazım. Şöyle ki,Su üç semavi dinlerde olduğu gibi diğer inanç düşüncelerinde kutsal sayılmıştır.Dinimizde bir damlasının israf edilmesi haram sayılmıştır.Tüm canlıların yaşam iksiri olan su kimyasal yapı bakımından H2O (iki hidrojen ile bir oksijen) den oluşmaktadır.Yaşamın her alanında kullanılmakta olup,insan vücudunun %70 teşkil eden su dünyamızın da 3/2 oluşturmaktadır.

Tarih boyunca tüm medeniyetler ve yerleşkeler hep su boylarına (Deniz,nehir,göl ve kaynak...) olan yerlere yerleşmişlerdir.Suyun olduğu yerlerde bereket vardır,bu da beraberinde zenginliği ve refahı getirir.Tarih de bir çok savaşın su nedeni ile çıktığını hepimiz biliriz.

İlçemiz merkezinde yaşamın var oluşu da su nedeni iledir. Sulak arazilerimiz az olsa da bizden önceki medeniyetler döneminde ilçe merkezinde yer altı suları ile beslenen “su kemeri)nin var olduğunu daha önceki yazımızda aktarmıştım.(Bk. Kangal’ın tarihçesi) Ayrıca çevre de bulunan kaynakların ve gözelerin varlığının bilen hayır sahibi insanlarımız bu kaynak ve gözeleri kontrol altına alarak ilçe merkezinde nüfusun yoğun olduğu mahalle aralarına Çeşme yaparak halkın istifadesine sunulmuştur. Bunlardan bildiklerimizi aşağıya çıkara bildim.

Bazılarının, kim tarafından ve suyunun hangi kaynaktan geldiğini tespit edemedim.Ancak kendi bilgime ve söylencelere dayanarak aktarmaktayım.

Çeşme adı Açıklamalar

Kezikhatun Kezih Hatun diye bir bayanın yaptırdığı söylenir. Sularbaşı Mh.sınırları içerisindedir.

Cırcır Önce Reşadiye Mh. Sınırları içerisin de iken sonraları Sularbaşı mh.sınırın alındı şu an kapatılmıştır.Üzerinden Sivas yolu geçmektedir.Çarşı Çeşmesi Sularbaşı mh.Bu gün yıkılmış olan Şeker Şirketi binası yapılmadan önce faal iken şim

Yeri boş arsa halindedir.

Paşapınarı Reşadiye mh.ortasında bulunmaktadır.Kim yaptırdığı belli değildir.İlçenin en eski çeşmesi denilebilinir.

Hüseyinağa Hürriyet mah.Kangal halkından karahüseyin tarafından yaptırılmıştır. Faal değildir.

Aleceler Çeş. Hürriyet mah.Bugün kullanılmamaktadır.

Leylinin Çeş. Önceleri Hürriyet mh.iken sonra yeni mh.akıtılmıştır.Eski sivas yolu üzerindedir.Bu gün yerinde trafo bulunmaktadır.Şeşmeyi Vanlıların Ali’nin annesi Leyli Culha yaptırmıştır.Kaynağı Göze çayırının bulunduğu yerden gelmekte idi.Bu gün kullanılmamaktadır.

Hacıkahya Çeş. Hürriyet mh. olup Koçköprü ailesinin dedeleri tarafından yaptırılmıştır... Kaynağı Göze çayırından gelmektedir.

Köle Ahmet Çeş. Yeni mh.de bulunan Kadir pelit camii önünde bulunmak ta iken,Camii inşaatı sırasında tahrip olup şimdi yernde camii bahçesi bulunmaktadır.Köle Ahmet isimli bir şahsın yaptırdığı ve bu adla anılmakta idi.

Mezarlık Çeş. Mezarlık yanında eski Sivas cd. üzerinde olup ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı bilinmemektir. Burası aynı zamanda cenaze namazlarının kılındığı bir alandı.Ayrıca bu çeşmenin yanında ayakları ve üzeri sal taştan birde musalla taşı bulunmakta idi.Bu gün bu çeşme ve musalla taşından eser kalmamıştır.

Ayrıca ilçenin arazisinde bazı kuyular bulunmakta idi. Bunların amacı, çevrede bulunan ve tarımla iştigal eden tarla sahiplerinin gerek kendi gerekse,hayvanların su ihtiyacını karşılamak da idi.Kurusırt mevkiinde “Hacı Kahyaların”,Deligazil köyü yolu üzerinde “Haşim Başer’in” yine aynı güzergahta “Kel Mehmedin” kuyuları ile istasyon yolu üzerinde “Deli Ziyanın “ çeşmesi bulunmakta idi.Tarımda modernleşmenin ve hayvancılığın azalması ile bu kuyulara ve çeşmeler ihtiyaç kalmadığından doğal şartlarda körelmiştir.

Yöremiz insanı anlattığımız çeşme ve su kuyuları ile halkın kendi arasıda bir dayanışma örneği sergilemiştir. Bu kaynakların bazıları halkın yüz yıllarca en doğal gereksinimi olan su ihtiyacını hiç bir karşılık beklemeden vermiş ve halk da bu kaynakları kendi malı gibi korumuş, zaman zaman bakımını ve tamirini yapmıştır.Bu hayratları yapanları halk saygı ve rahmetle anmaktadır.